صدرنشینی ایرانیان در خرید مسکن در ترکیه

صراط: بازار مسکن ترکیه یکی از 20 بازار اول جهان برای سرمایه‌گذاری ملکی «معرفی» شده است هر چند آمار جذب سرمایه خارجی از برخی کشورها توسط ساختمان‌سازهای این کشور، تا حدودی این برتری را نشان می‌دهد. با این حال، سطحی از رشد حوزه املاک ترکیه برای کشورهایی که با ابررکود مسکن دست به گریبان هستند، از بابت «الگوی رونق» می‌تواند درس باشد و البته «شکل نامتعارف رشد قیمت مسکن در ترکیه» نیز می‌تواند هشداری معنادار برای سرمایه‌گذاران تلقی شود.به گزارش دنیای‌اقتصاد، آمارهای رسمی بازار مسکن ترکیه نشان می‌دهد خریداران خارجی در این بازار سهم نزدیک به 5 درصدی از معاملات سالانه خرید آپارتمان دارند. در سال 2020 به‌رغم افت بیش از 5 درصدی معاملات مسکن توسط شهروندان ترکیه‌ای در این کشور، خریدهای خارجی ملک بیش از 10 درصد افزایش پیدا کرد. ایرانی‌ها مشتری اول خانه‌های ترکیه در گروه سرمایه‌گذاران خارجی هستند به‌طوری که سهم آنها از کل خریدهای خارجی مسکن در این کشور طی 9 ماه اول 2020 نزدیک به 18 درصد گزارش شده است. در 9 ماه اول سال گذشته میلادی 6 هزار و 445 واحد مسکونی (آپارتمان) و خانه در ترکیه به ایرانی‌ها فروخته شده است. این رقم در سال 2017 معادل 792 واحد مسکونی بوده که نشان می‌دهد، حضور ایرانی‌ها در بازار مسکن ترکیه نسبت به سه سال پیش 8 برابر شده است.   اما این ترافیک خرید مسکن در ترکیه فقط به ایرانی‌ها خلاصه نمی‌شود. سرمایه‌گذاران دیگر کشورها نیز - هر چند کمتر از ایرانی‌ها - در این بازار حضور پررنگ دارند. ترکیه پنجمین بازار مسکن ارزان از بین 103 کشور مورد بررسی محسوب می‌شود. یک علت اصلی رونق سرمایه‌گذاری خارجی در بازار مسکن ترکیه، «معجزه وام» است؛ سیاستی که این کشور برای تامین مالی بخش مسکن در سال‌های اخیر به اجرا درآورد بر «تحریک توام عرضه و تقاضا» با تسهیلات جذاب و کارآمد پایه‌گذاری شده است. دسترسی سازنده‌ها به وام ساخت و پرداخت وام خرید مختص واحدهای نوساز باعث شده شرکت‌های ساختمانی، انگیزه سرمایه‌گذاری گسترده برای شهرک‌سازی پیدا کنند.   بازار مسکن ترکیه 6 نیروی جاذبه برای خریداران خارجی دارد که مهم‌ترین آن، وام‌های مسکن به عنوان «معجزه‌گر» در این بازار است؛ بانک‌ها در این کشور بین 70 تا 75 درصد قیمت مسکن، وام پرداخت می‌کنند. وام 5 ساله خرید نوسازها، پرداخت گسترده وام ساخت، جذابیت بازار گردشگری ترکیه به عنوان ششمین مقصد توریستی در دنیا، امکان خرید 20 روزه واحد مسکونی، پایین بودن ارزش لیر در برابر دلار (قدرت 7 برابری ارز آمریکایی) و همچنین ارائه حق شهروندی به مالکان خارجی 6 نیروی جاذبه هستند. با این حال، بازار مسکن می‌تواند نیمه خالی هم داشته باشد که هنوز به چشم سرمایه‌گذاران نمی‌آید. متوسط قیمت مسکن در ترکیه در اکتبر 2020 با رشد 23 درصدی نسبت به سال قبل از آن روبه‌رو شد در حالی که نرخ تورم در این کشور به مراتب کمتر از این رقم است و میزان رشد قیمت مسکن در سال‌های قبل، از 23 درصد کمتر بوده است.   برخی کارشناسان از حباب قیمت مسکن در این کشور سخن می‌گویند به‌خصوص آنکه در بازار مسکن دبی طی سال‌های 2007 و 2008، موج گسترده خریدهای خارجی راه افتاد اما یکسال بعد، ریزش قیمت‌ها باعث زیان‌های گسترده‌ای شد. گفته می‌شود سرمایه‌گذاری بین‌المللی در املاک، لبریز از فرصت‌ها است؛ از ویلاهای پنج‌ستاره کشور پرتغال گرفته تا خانه‌های جالب و جذاب اسپانیا، آپارتمان‌های لوکس ساحلی آمریکا و ویلاهای ردیف‌شده جزیره نخل د‌بی. هر سرمایه‌گذار حوزه املاک به‌خوبی می‌داند برای انجام یک سرمایه‌گذاری مطلوب، باید بررسی‌های دقیقی از عوامل متعدد داشته باشد. آمارها، روندها، پیش‌بینی‌ها و نقاط‌داغ تنها معدودی از بسیار عواملی هستند که باید در این زمینه مدنظر قرار گیرند. از بسیاری از جوانب، در یک دهه اخیر ترکیه به یکی از پرجاذبه‌ترین بازارهای املاک جهان برای سرمایه‌گذاران خارجی تبدیل شده است. صحبت از جاذبه املاک ترکیه برای سرمایه‌گذاری خارجی خالی از لطف است، چرا‌که آمارها خود به خوبی سخن می‌گویند.بر اساس آخرین آمارها، به‌رغم شیوع بیماری، در سپتامبری که گذشت برای پنجمین ماه پیاپی فروش املاک مسکونی ترکیه به خارجی‌ها روندی افزایشی داشت. در این ماه، فروش مسکن به خریداران خارجی با افزایش سالانه 26 درصد و ماهانه 35 درصدی به 5 هزار و 269 واحد رسید‌ و با ثبت دومین بهترین سپتامبر تاریخ، فروش املاک به خارجی‌ها در ترکیه را یک گام دیگر به سطوح پیش از پاندمی نزدیک کرد. در این رابطه پیش‌بینی می‌شود در مجموع سال‌2020 مجموع این رقم، از 40 هزار واحد گذشته باشد، اتفاقی که به گفته فاتح ارگون، عضو «انجمن پیشرفت بین‌المللی املاک»، بیش از 7 میلیارد دلار برای اقتصاد بیمار ترکیه ارزآوری خواهد داشت. در سال 2019، خارجی‌ها نزدیک به 46 هزار خانه در ترکیه خریده بودند که نسبت به سال ماقبل رشد تقریبا 15 درصدی را نشان می‌داد. این فروش در سال 2018 رشد عجیب 5/ 78درصدی را به ثبت رسانده بود.ارقام درخشان بالا درخصوص خرید خارجی‌ها در حالی است که مجموع فروش مسکن در ترکیه وضعیت کمتر مطلوبی دارد. در ماه سپتامبر (شهریور/ مهر)، مجموع فروش خانه در این کشور با کاهش سالانه 9/ 6 درصدی به سطح 136 هزار و 744 واحد رسید، رقمی که در سپتامبر 2019 در سطح 146 هزار و 903 واحد قرار داشت. در مجموع سال 2019 تعداد معاملات فروش خانه در ترکیه رقم یک میلیون و 348 هزار واحد را به ثبت رسانده بود.در میان شهرها، استانبول، پرجمعیت‌ترین شهر ترکیه، با 2 هزار و 370 واحد فروش، بیشترین سهم را در خرید خانه خارجی‌ها در ماه سپتامبر داشت (حدود 45 درصد از کل این خریدها). به عقیده کارشناسان یکی از مزیت‌های استانبول این است که بساز‌وبفروش‌ها برنامه‌های پرداخت بلندمدت (تا 5‌سال) را به خریداران پیشنهاد می‌دهند و در کنار قیمت‌های تخفیف خورده پیش‌خرید، هیچ بهره‌ای دریافت نمی‌کنند. پس از استانبول، شهرهای آنتالیا با یک‌هزار و 18 واحد (معادل 19‌درصد) و آنکارا با 348 واحد (6 درصد) بیشترین جذابیت را برای سرمایه‌گذاران مسکن داشتند.ایرانیان در صدربر اساس ملیت، اصلی‌ترین مشتریان خانه ماه سپتامبر ترکیه، ایرانی‌ها با خرید 908واحد بودند، سهمی بیش از 17درصدی از مشتریان خارجی مسکن ترکیه. پس از هموطنان، عراقی‌ها با خرید 826 واحد و روس‌ها با 448 واحد در رده‌های بعدی قرار دارند. البته اشتیاق ایرانیان به خرید خانه در ترکیه اختصاص به ماه سپتامبر ندارد بلکه از ابتدای سال 2020 این روند ادامه داشته است. بین ماه‌های ژانویه تا سپتامبر ایرانی‌ها حدود 4‌هزار و 716 ملک در ترکیه خریدند. عراقی‌ها با 4 هزار و 165، روس‌ها با یک‌هزار و 895، افغانستانی‌ها با یک‌هزار و 277 و آذربایجانی‌ها با 711 واحد، دیگر مشتریان اصلی مسکن ترکیه در این دوره 9ماهه بوده‌اند.فاروق اقبال از شرکت سرمایه‌گذاری املاک «نویتا اینترنشنال» در این‌خصوص می‌گوید: «ترکیه برای ایرانی‌ها مهم و مکانی امن برای دارایی‌هایشان است. آنها همچنین از لحاظ فرهنگی به کشور ما احساس نزدیکی می‌کنند.»