همدان در دامنه‌های کوهستان الوند قرار گرفته است. ارتفاع این شهر از سطح دریا در حدود ۱۷۴۰ متر است. مساحت این شهر حدود ۶۲ هزار هکتار است و نیز بر طبق آخرین سرشماری‌های انجام گرفته ۵۵۴ هزار نفر در آن زندگی می‌کنند که از این نظر، همدان چهاردهمین شهر پرجمعیت ایران است.
همدان تابستان‌های نسبتا گرم و زمستان‌های سردی را دارد. میانگین دمای سالانه آن ۱۱/۳ درجه سانتی‌گراد است.
در مورد موقعیت همدان باید گفت که همدان در غرب ایران و در مرکز استان همدان قرار گرفته است. نزدیک‌ترین شهرها به همدان از جنوب شهرهای تویسرکان و ملایر، از شرق شهر ساوه و از غرب شهرهای قروه و کنگاور هستند.
همدان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است. همدان به عنوان پایتخت پادشاهان مادها، نخستین شاهنشاهی ایران، بوده است. در محوطه‌های باستانی هگمتانه و کتیبه‌های گنجنامه نیز آثاری یافت می‌شود که مربوط به دوران هخامنشیان است. همدان در دوران هخامنشیان و اشکانیان به عنوان یک پایتخت تابستانی برای پادشاهان این سلسله‌ها شناخته شده است. بر طبق مطالبی که در اسناد تاریخی وجود دارد، به نظر می‌رسد که دیاکو، بنیان گذار شاهنشاهی ماد، همدان را تاسیس کرده است.
همدان در طول تاریخ نام‌های دیگری همچون «هگمتانه»، «اکباتان»، «امدانه» و «آمادای» داشته است. تاریخ این شهر آن قدر غنی است که در سال ۱۳۸۵ مجلس شورای اسلامی در مصوبه‌ای آن را «پایتخت تاریخ و تمدن ایران» اعلام کند.
غالب مردم شهر همدان به زبان فارسی با لهجه همدانی صحبت می‌کنند. درصد قابل توجهی از مردم همدان نیز ترک زبان هستند. همچنین اکثریت مردم همدان مسلمان هستند هر چند جمعیت کمی از اقلیت‌های دینی دیگر همچون مسیحیان و یهودیان نیز در این شهر زندگی می‌کنند. مردم همدان همواره در طول تاریخ برای حفظ آداب و سنت‌های محلی خود و همچنین زبان خود تلاش نموده‌اند.
حال نگاهی به لباس‌های سنتی شهر همدان می‌اندازیم. برای مردان، عمده‌ترین تن پوش سنتی یک پیراهن یقه آخوندی به نام «کونیک» است که تا پایین کمر نیز می رسد. پاپوش آنها نیز انواع مختلفی به نام‌های «گالش»، «کلاش»، «چاروق» و چند مورد دیگر دارد. در مورد لباس‌های سنتی زنان همدانی نیز باید گفت که سرپوش آنها شامل «روبند»، «چارقد» و «عرقچین» می شود. تن پوش آنان شامل «کونیک» کت‌هایی به نام «آز خالق» و پیش بندی به نام «دوش لوق» و پاپوش آنها نیز شامل «بوتون»، «ساغری» و «ارسی» است که گونه‌های مختلف پای افزار هستند.
از غذا‌های محلی همدان «آبگوشت بزباش»، «آش کاچی»، «آش برنج»، «آبگوشت یخنی»، «سرداشی» و «آبگوشت کلم قمری»، «آبگوشت فلفل همدانی»، «ترحلوا» بسیاری دیگر اشاره کرد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید در همدان بیش از ۱۰۰ نوع ترشی مختلف تهیه می شود.
شهر همدان از دیرباز در قالی بافی و چرم سازی بسیار شناخته شده است و از صنایع دستی این شهر میتوان سفال سازی همدان را نام برد. به این شهر عنوان «شهر دباغ خانه‌ها» نیز داده‌اند.سوغاتی‌های متنوعی می‌توانید از همدان تهیه کنید. «انگشت پیچ»، «شیرمال»، «کماج»، «شیره»، «سمنو»، «صنایع دستی»، «حلوازرده»، انواع وسایل سفالی و چرمی را از سفرتان به همدان به یادگار ببرید.
مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی شهر همدان شامل «تپه هگمتانه»، «گورستان پارتی»، «کتیبه‌های تاریخی گنجنامه»، «مجسمه شیرسنگی»، «گنبد علویان»، «آرامگاه استر و مردخای»، «آرامگاه باباطاهر عریان»، «آرامگاه بوعلی سینا»، «برج قربان»، «پل آبشینه»، «مسجد جامع همدان» و «بازار همدان» می‌شوند. همچنین تعداد زیادی موزه نیز در شهر همدان قرار دارند که از آن دست میتوان موزه تاریخ طبیعی همدان، موزه بوعلی سینا، موزه سفال، موزه مشاهیر همدان و موزه صنایع دستی همدان را نام برد.
در بخش جاذبه‌های طبیعی همدان نیز باید به «دره عباس آباد»، «دره و آبشار گنج نامه»، «دریاچه و سد اکباتان» و «دره امامزاده کوه» و «دره مراد بیک» اشاره کرد. اگر به مجتمع توریستی گنجنامه سفر کردید، علاوه بر بازدید از آبشار و کتیبه‌ها، تجربه سوار شدن به تله کابین گنجنامه را نیز از دست ندهید.همچنین «غار علیصدر» که بزرگترین غار آبی جهان است در ۷۵ کیلومتری شمالشرقی همدان واقع شده است.
